Nepal, tanggulo resmi Republik Demokratis Federal Nepal (bahasa Nepal: सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल) yito negara tuwawu to datahu Asia huliyaliyo. Bilulo'aliyo to hu'idu Himalaya, negara botiya ja odeheto, titihede wolo Tiongkok (Daerah Otonomi Tibet) to tilayo wawu India to imbihu, otolopa, pobbutuwa wawu huliyaliyo.

Republik Federal Demokratik Nepal
सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल
Sanghiya Loktāntrik Ganatantra Nepāl (Nepali)
Motoजननी जन्मभूमिष्च स्वर्गादिप गरियिस
Jananī Janmabhūmiṣca Svargādapi Garīyasī
(Sanskerta: "Ibu dan Ibu Pertiwi Lebih Besar dari Surga")
Lagu kebangsaanसयौं थुँगा फूलका  (Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Lang/ISO 639 synonyms' not found.)
Terbuat dari seratus bunga (Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Lang/ISO 639 synonyms' not found.)

Lokasi Nepal
Lokasi Nepal
Ibu kota
(dan kota terbesar)
Kathmandu
27°42′N 85°19′E / 27.700°N 85.317°E / 27.700; 85.317
Bahasa resmi Nepali
Pemerintahan Republik parlementer
 -  Presiden Bidhya Devi Bhandari
 -  Wakil Presiden Nanda Kishor Pun
 -  Perdana Menteri Sher Bahadur Deuba
Legislatif व्यवस्थापिका संसद
Vyavasthāpikā sansada
Penyatuan
 -  Kerajaan didirikan 25 September 1768[1] 
 -  Menjadi republik 28 Mei 2008 
Luas
 -  Total 147,181 km2 (93)
 -  Perairan (%) 2,8
Penduduk
 -  Perkiraan 2015 28.037.904 (45)
 -  Kepadatan 180/km2 (72)
PDB (KKB) Perkiraan 2014
 -  Total $66.775 miliar[2] (95)
 -  Per kapita $2.376[2] (159)
PDB (nominal) Perkiraan 2014
 -  Total $19.637 miliar[2] (107)
 -  Per kapita $699[2] (170)
Gini (2010)32.8[3]
IPM (2014) 0.540 (rendah) (145)
Mata uang Rupee Nepal (रू) (NPR)
Zona waktu Waktu Standar Nepal (NPT) (UTC+5:45)
Lajur kemudi kiri
Kode ISO 3166 NP
Ranah Internet .np
.नेपाल
Kode telepon +977
Templat:Tnavbar

Negara Nepal pilopowali lonto Persatuan Nepal to tanggal 21 Desember 1768. Prithvi Narayan Shah taa lowali olongiya bungaliyo. Nepal maradeka lonto Enggeleti to tanggal 21 Desember 1923. To momoliliyo mayi negara to Himalaya botiya statusliyo protektorat to'u lapato pilopota'aluku lo Enggeleti to delomo popateya 1815. To taawunu 1990, Nepal maa lomoli'a sistem pemerintahan lowali monarki konstitusional. Lapata'o to taawunu 2008 kerajaan Nepal pilopobubariliyo wawu loboli'o maa lowali negara republik federal sekuler.

Negara Nepal jaboti motanggalo, dabo negara botiya lansekap alamliyo ganapu, tumula mayi monto Terai to huliyaliyo sampe ode Himalaya u molanggato to tilayo. To Nepal woluwo 8 (walu) lo punjuru lonto 10 (mopulu) lo punjuru u molanggato to dunia, wayitiyo Hu'idu Everest membidu sipatana lo Tiongkok. Kathmandu lowali ibu kota negara wawu kota u damago to Nepal. Nopohiya leeto, Nepal lowali negara tutuwawu u banderaliyo unik, de'uwitoyito odelo segitiga moheluduluwo.

Etimologi boli'a

Tahe "Nepal" iloyakiniya lo mongo'ahali lonto tahe "Nepa:" patu-patuju ode Kerajaan Newar. To delomo bahasa Sanskerta (Atharvaveda Parisista) wawu prasasti periode Gupta, negara boyito hetanggulala Nepala. Newar to Nepal, penduduk Lembah Kathmandu hetanggulala "Nepa:" to'u diipo yilumonggu dinasti Shah.

Wungguli tuwali lolo'iya tutuliyo tutu woluwo tawu Hindu ngota taa bijaksana tanggla te "Ne" tumu-tumula tutuwawu to lembah Kathmandu to zaman prasejarah wawu tahe "Nepal" yilumonggu lowali tambati hepotililunga ("pala" to delomo bahasa Sansekerta) le "Ne". Etimologi lo ra'iyati botiya, tanggula Nepal boliliyo ma'o negara u hepalihara le "Ne".

Uwalo lo'iya tuwawu, tiyo maa lohutu upacara keagamaan to Teku wawu dutula-dutula Bishmurti wawu maa lolulawota tawu ngota salehe, taa hemodaha sapi olongiya bungaliyo lo dinasti Gopala. Tiyo taa kawa-kawasa bungaliyo wawu maa lodihu parenta sambe limbata 500 taawunu. Dinasti Gopala uwalo lo'iya maa lomarenta 621 taawunu.. Yakshya Gupta taa lowali olongiya pulitiyo lo dinasti botiya.

Dabo, wonu modungohe mola Skanda Purana, resi taa hetanggulala te "Ne" meyambo "Nemuni" omo'omolu tola-tola to Himalaya. To delomo Purana Pasupati, tiyo hetangulala taa hemodaha. Tiyo maa lopo'olata meditasi to Bagmati wawu dutula Kesavati wawu maa hemongajari teeto.

Sojara boli'a

Nepal sojaraliyo ngohuntuwa pongaru lo agama Hindu. Sambe uwitolo negara u to bilulo'a lo kawasan Himalaya botiya lowali negara tuwawu ta o agama Hindu ngohuntuwa da'a to dunia. Negara Nepal maa woluwo inggidu abad 4 Masehi, wawu to taawunu 1769 maa lowali kerajaaan tuwawu. Nepal modern bilongu lo Olongiya Gurka tanggula bernama Prithvi Nalayan Shah to abad 18. Gurkha maa lowali lopotuwawu kerajaan wawu maa lopowali agama Hindu to lemboa'a ngala'a lo istana wawu masyarakat. lapatiyo ma'o nepal maa lowali negara agama.

Negara Nepal yilowali lonto "Nepal lotituwawu" to tanggal 21 Desember 1768. To abad 18 wawu 19, Nepal lo porang wolo Tibet, Cina wawu Enggeleti. To taawunu 1788, Nepal lopota'aluku bangsa Sikkim wawu maa lolawo tentara ode Tibet, to imbihu tilayo lo India, u maa hilulo'a lo Nepal.

To taawunu 1809 penguasa Sikh to Punjab tanggula Ranjit Singh lohenelo tentara Nepal to bilulo'a limongoliyo to dutula Sultej imbihu pobbutuwa. Nepal Raya botiya bu'a-bu'ade monto dutula Tista sambe Kangra, dutula Sultej wawu molamingo ode huliyaliyo to datahu Terai wawu Himalaya to imbihu tilayo. Dabo Tibet lowali lo'ohama daerah kekuasaan to pegunungan sambe Nepal musti momayari to nga'amila u yilorusa.

To taawunu 1815 - 1816 yilowali popateya Anglo-Nepal, sababu persaingan lo Nepal wolo BEC meyalo British East India Company. Persaingan u yilowali karena timongoliyo hemotolo kawasa ode negara-negara keke'i ot tihedu sipatana lo Nepal. Popateya Anglo-Nepal yilohuheli to'u timongoliyo maa lodutu pali lo ulu'u to perjanjian Sugauli. To perjanjian boyito Nepal musti mongohi Sikkim wawu Terai odeh BEC. Ngopohiya leeto, Nepal olo musti mongohi ijini ode BEC mololimo Gurkha mowali tayadu tentara lo BEC[4]

Refernsi boli'a

  1. "Nepal5". Royalark.net. Diakses tanggal 14 February 2014. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 "Nepal". International Monetary Fund. Diakses tanggal 4 September 2015. 
  3. "Gini Index". World Bank. Diakses tanggal 2 Maret 2011. 
  4. "Sejarah Negara Nepal, Mulai Bentuk Kerajaan Sampai Federal - Bimbie.com". www.bimbie.com. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2016-11-30. Diakses tanggal 2016-11-29. 


Asia
AfganistanArab SaudiAzerbaijanBahrainBangladeshBhutanBrunei DarussalamPilipinaIndiaIndonesiaIrakIranIsra'elJapangiKambojaKajakstanKirgistanKorea SelatanKorea UtaraKuwaitLaosLebanonMaladewaMalaysiaMesirMongoliaMiyanmarNepalOmanPakistanKatarSingapuraSri LangkaSuriahTajikistanTailandTimor LesteSinaTurkiTurkmenistanUni Emirat ArabUzbekistanVietnamYamanYordania