Tanggomo

Tanggomo yito tala tuwawu tradisi lo'u motombīlu to Hulontalo, mohulitayi wungguli u yilowali to masa yilalu mayi. Tanggomo momuwato wungguli u yilowali, wawu wungguli boyito ma tombīluwoliyo mayi motoyunuto monto bungo sambe pulitiyo. Lahu lo tanggomo mohīhede wolo lahu uwēwo odelo lohidu, wawu o rima to bahasa lo lahuliyo. Tuwango tanggomo yito wungguli u banari yilowali, pīlu, wawu mowali olo wungguli u pilohutu lo ta motanggomo.

Lembo'a kesenian tradisional Gorontalo

Etimologi

Tanggomo lonto tahe tanggomo, ma'analiyo molanggomo, wonu to delomo bahasa Indonesia, tanggomo yito ma'analiyo tampung. Tanggomo u yito menampung meyalo tuwa-tuwango wungguli u yilowali. Ta hemotombilu tanggomo tangguliyo Ta Motanggomo meyalo Patanggomo.

Motanggomo

Alihu mowali motota motanggomo, tawu ngota musi mobalajari to guru patanggomo. Tiyo musi motidupapa motitola wolo guruliyo mololimo ilimi botiya. Nga'amila wulito u hetombiluwo mayi lo guru musi hapaliyolo to delomo hilawo alihu ja olipata. Wonu ma ilohapaliya nga'amila wulito lonto guru mā mowali mohimontalo mona'o motunuhe wolo guru meyalo mona'o tutuwawu motanggomo to tawu dāta meyalo to pātali wawu to o'ambuwa. To masa botiye tiyo olo mā mowali mohutu sa'iri lo tanggomo u karanganiyolo lohihilawo, to'u ngopohiya lo tanggomo u hahapali oliyo.

Mulōlo

Omo-omolu mayi tanggomo bo odelo tuladu lo habari, sababu tanggomo yito tala tuwawu lo usaha mopotunggulo habari ode tuwango lipu. Wolo-wolo u yilowali to lipu tuwawu mowali otawa lo tawuwewo sababu tilanggomo mayi lo ta motanggomo. Humayaliyo, woluwo u yilowali to Limutu. Ta motanggomo mola momilohu wawu modungohu wungguli boyito, lapata’o tiyo ma mona’o ode lipu u wewo wawu muli motanggomo wungguli boyito. Tawu ngota latunga wawu masahuru lo'u motanggomo yito tangguliyo temeyi Manuli

Masa botiya

Masatiya materi pohutuwolo tanggomo ma dadata. Diila bolo wolo-wolo u yilowali wawu hungguli. Totombuluwa layito me'ihutu olo ta motanggomo, tanggomo u tuwa-tuwango program momongu lipu, lotolo lipu, meyalo program keluarga berencana, alihu u pilopotunggulo lo totombuluwa mowali otawa lo tuwango lipu. Masatiya olo lo'iya lo tanggomo ma hetombiluwoliyo wawu kuti-kuti gambusi. Dabo masatiya tanggomo botiye delo didu heparaluwo lo tawu delo omo'omolu mayi. Bolo ngo'idi tawu ta hepotanggoma to Hulontalo. Tawu rame motanggomo wonu woluwo acara yilabota lo tanggomo. Ta onggo motota motanggomo masatiya tala ngotaliyo te Risno Ayaha

Sa'iri lo tanggomo

To tibawa botiya sa'iri lo tanggomo tomimbihu "Peristiwa Patriotik 23 Januari 1942":

Bisimila momulayi

Delo po'ēla pomayi

Tawunu yilalu mayi

Botiya mā delo mayi

Wawu dungohi lomayi

Botiya u yilowali

Maso-maso to akali

Wawu dila bohabali

23 januwali

42 yilowali

Lali wungguli kakali

Donggo to'u boyito

Ra'ayati topingito

Wawu malo toduwito

Walanta hemolihito

Ngiyo-ngiyoto dungito

Oyinta lobohuliyo

Lomobu hudungiliyo

To pabiya tambatiliyo

Talumolo waitiyo

Odito kapaliliyo

Kapali tikololiyo

Pilobu limongoliyo

Odito to uwanengo

Pentadu delo tihengo

Tulu mā lotontulengo

Lopobu kilumohengo

Hudungu to uwanengo

Walanta mahepanita

Wawu malo hipalita

Uwēwo mā hidehita

Ma mayi hipodelita

Hasili didu olamita

Malo didu olabita

Boli mā didu osisa

Ra'ayati to sikisa

Walanta mahesanangi

Tolipu Hulontalangi

Tahu'a pomikilangi

Dulolo motibarani

Motitituwawu molawani

Kumando li pa'a nani

Tawu ma lotitipalangi

Tahu'a ilambuliyo

Ra'ayati wawu tiyo

Mosadiya wawu mohiyo

Walanta wa'upoliyo

Pa'a nani bilantuwa

Tā lola'i tawabuwa

Ra'ayati ngohuntuwa

Pito banggo hiwuduwa

Pa'a Nani ta ta’uwa

Odito utoniyati

Todulahu duma'ati

Lo'otoduwo u bebasi

Wawu lominta'a bandela

Umoputi wawu mela

23 januali

42 yilowali

Mongodula'a mongowutato

Tanggomo ma he'utapo

Wonu hila momatato

Pona'o de Hulontalo

Silita banta-bantalo